در مسیر بیابان
تاریخ انتشار: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۲۱۳۵۶
از نگاه او محدودیت اعتباری و منابع سالانه هم باعث شده هر سال بتوان فقط ۳۰۰هزار هکتار از عرصه کشور را مدیریت کرد، چرا که میزان تولید بیابان در کشور کمی بیش از سه برابر فعالیتهای ما برای مقابله با بیابانزایی است. از پیشترها میدانیم که ایران در کمربند خشکسالی جهان قرار گرفته است. عامل ارتفاع و رشتهکوههای زاگرس در نوار غربی بهسان یک شانس بسیار منحصربه فرد موجب شده کشورمان در قیاس با کشورهای همسایه از موقعیت بسیار خوبی به لحاظ آب و هوا و چهارفصلبودن برخوردار باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اگر سالی یک میلیون هکتار بیابان در کشور ایجاد شود، چنین چیزی به این معنی است که با توجه به مساحت یک میلیون و ۶۴۸ هزار و ۱۹۶ کیلومتر مربعی ایران، کشورمان تا تقریبا ۱۶۴ سال آینده به بیابانی کامل تبدیل خواهد شد. این در حالی است که اگر موقعیت طبیعی ایران را با توجه به مطالب فوق و در کل جهان در نظر بگیریم، درخواهیم یافت که این موقعیت استثنایی در کمتر جایی از جهان یافت میشود که باید قدر آن را بدانیم.
باید پذیرفت که کشور همین اقلیم را دارد. باید مانع از اقدامات نادرست که روند آسیب محیطزیست را بیشتر میکند، شد تا از تبدیل جنگلها به مراتع و بیابان جلوگیری کرد. البته امکان کاشت جنگلهای دستکاشت به صورت محدود و با اهداف خاص وجود دارد. مانند آنچه به عنوان نخستین جنگل مصنوعی گز و تاغ در ناحیه کویری «بادرود» در شهرستان نطنز سالها قبل رخ داد. این جنگلها با توجه به شرایط منطقه و به منظور تثبیت شنهای روان ایجاد شد که خوشبختانه باوجود ناملایمات تاکنون دوام آورده و نقش مهمی در جلوگیری از پیشروی بیابان داشته است.
این اتفاقات در حالی رخ میدهد که سالانه بخش زیادی از مراتع و جنگلهای ایران در حال نابودی است و به گفته یکی از فعالان محیطزیست اگر روند تخریب جنگل بلوط با همین سرعت پیش برود، تا ۵۰ سال آینده خبری از جنگل بلوط نخواهد بود. روند تخریب جنگل بلوط طی ۷۰ سال گذشته نزدیک به هفت میلیون هکتار بوده و هم اکنون چیزی در حدود پنج میلیون هکتار از آن باقی مانده است.
هر یک نهال بلوط برای غرس و نگهداری به هزینههای زیادی نیاز دارد. در صورتی که هزینه نگهداری و حفاظت از همین جنگل بلوط کنونی بسیار کمتر از کاشت آن است. رویکرد سازهای در مدیریت منابع آب (سدسازیهای فراوان)، با به اسارت کشیدن رودها یکی از علتهای اصلی خشکیدن دریاچهها و تالابها و به تبع آن از بینرفتن جنگلها و مراتع بوده است. باید توجه داشت که ذات رویکرد سازهای در تامین منابع آب، توهم فراوانی آب و افزایش مصرف و تقاضا را در پی داشته، چنان که مطابق دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت کشاورزی حتی در سالهای خشکسالی و پس از آن، تولیدات کشاورزی سیر صعودی داشته است.
نکته حائز اهمیت این است که اقلیم ایران تابآوری چندانی ندارد و هرچند با داشتن رشتهکوههای بزرگ شانسی مهم در تامین منابع آب دارد اما این منابع هم محدود به همان اقلیم بوده است. اقلیم ایران طی میلیونها سال بدین شکل درآمده و پیشینیان ما با همین اقلیم محدود خو گرفته و با طبیعت رابطهای دوسویه داشتهاند. این رابطه دوسویه ایرانیان با طبیعت که آن را بهسان یک انسان در نظر میگرفت، نقطه مقابل تفکر سازهای در بحث توسعه ایران است.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: بیابان عباسعلی نوبخت سازمان منابع طبیعی جنگل بلوط جنگل ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۲۱۳۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خطر ریزگردهای قم بیخ گوش تهران
مدیر کل منابع طبیعی استان قم گفت: یکی از علل اصلی پدیده گرد و غبار در قم وجود بیابانهاست که تبدیل به کانونهای ایجاد ریزگردها شده و اگر زود برطرف نشود فراتر از قم رفته و پایتخت را هم دربر میگیرد.
محمد شعاعی در گفتوگو با تسنیم در قم در رابطه با معضل حل نشده گرد و غبار در استان گفت: مهمترین مسئلهای که در سالهای اخیر با آن درگیر هستیم موضوع گسترش بیابان، فرسایش خاک و گرد و غبار است که زندگی مردم و شهروندان قم را دچار اختلال کرده است.
وی افزود: از نظر آماری بیش از 84 درصد از مدیریت عرصههای استان در اختیار منابع طبیعی است که معمولا در 4 محور حفظ، احیا، توسعه و بهره برداری تعریف شده و موضوع پدیده گرد و غبار گره خورده به بحث بیابان، که تقریبا حدود 20 درصد یعنی 200 هزار هکتار عرصههای بیابانی داریم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم با بیان اینکه 300 هزار هکتار از مساحت قم مستعد تولید گردوخاک است، گفت: حدود 105 هزار هکتار از عرصههای بیابانی قم عرصههایی هستند که تبدیل به کانونهای ایجاد گرد و غبار شده است.
بیشتر بخوانید
احتمال تبدیل دریاچه نمک قم به کانون جدید گردوغبار کشور
وی خاطرنشان کرد: گردوغبار و ریزگردها در سالهای اخیر برای قم یک معضل شده و اگر این معضل زود برطرف نشود فراتر از استان خواهد رفت و حتی میتواند پایتخت را هم در بر بگیرد.
شعاعی، تاریخچه آغاز بحث بیابانزدایی در استان قم را از سال 1349 دانست و در این راستا عنوان کرد: با توجه به اعتبارات تخصیص یافته، کارهای زیادی انجام شده و از سال 1349 که طرح مقابله با بیابان آغاز شده، کارهایی صورت گرفته اما متأسفانه سرعت بیابانیشدن از سرعت عملیات بیشتر بوده است.
وی تصریح کرد: علل مختلفی زمینهساز این امر شده، که یکی از آن بحثهای طبیعی چون؛ اقلیم، گرم شدن زمین و چیزهایی که در طبیعت اتفاق میافتد؛ مانند دخالتهای بشری و ... و همچنین بحث قطع حق آبه های زیست محیطی که شاید بیشترین ضربه را وارد کرده، به طور مثال منطقه شرق قم زمانی چراگاه دامها بوده که اکنون تبدیل به بیابان شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم درباره احیای عرصههای بیابانی استان عنوان کرد: حدود 15 هزار هکتار مناطق بیابانی از سال 1349 تاکنون در مناطق مختلف احیا شده، که نمونه شاخص آن، منطقه کوه نمک در مسیر قم_ جعفریه است که کانون ایجاد ریزگردها بوده و از سال 70 مهار و تقویت شده است.
شعاعی تصریح کرد: چهار کانون مولد این ریزگردها در استان شامل حسین آباد میش مست، مسیله، قم و کوه نمک را داریم که باید تدابیری ویژه و فوری برای کنترل و جلوگیری و مهار آن در نظر گرفته شود.
شعاعی خاطر نشان کرد: در بحث احیا، طبق آییننامه مبارزه با پدیده گرد و غبار، 14 دستگاه متولی مبارزه با گرد و غبار هستند که باید همه پای کار بیایند، طرحی که پیگیر آن در استانداری و سازمان مدیریت هستیم، این کار را باید در سطح ملی و به عنوان ابر پروژه معرفی کنیم، چون اگر زود به داد آن نرسیم استانهای همجوار از جمله تهران را هم درگیر خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدحسین بازگیر مدیرکل محیط زیست استان قم نیز با بیان اینکه اکوسیستم دریاچه نمک قم به شدت شکننده شده است، گفت: ستاد ملی مدیریت گردوغبار کشور اعلام کرده اگر دریاچه نمک آسیب ببیند، فلات بخش مرکزی نیز آسیب خواهد دید و کانون گردوغبار و ریزگردها در منطقه فعال خواهد شد.
به گفته بازگیر دریاچه نمک، یکی از فرصتهای خوب استان قم است که بین سه استان قم، اصفهان و سمنان قرار گرفته و وسعتی حدود 200 هزار هکتار دارد و از دشت مسیله پشتیبانی میکند و خوشبختانه هنوز به وضعیتی که گرد و غبار و ریزگرد ایجاد کند نرسیده است.
مدیرکل محیطزیست استان قم با بیان اینکه متأسفانه به دلیل قطع حقابه ها و خشکسالی گسترده، اکوسیستم این منطقه به شدت شکننده شده است، گفت: متأسفانه کم کم با تهدید این فرصت گرانبها روبهرو میشویم و حق آبه هایی که باید به تالابهای اقماری دریاچه، مثل؛ تالاب مُرّه، تالاب حوض سلطان، تالاب بند علی خان در استان تهران و ... برسد، نرسیده و رودخانهها، ورودی و آوردهای گذشته را ندارد، در بالادست، هم سدهای زیادی و هم برداشتهای زیادی داشتیم.
وی تصریح کرد: لازمه مدیریت و ساماندهی آن کارهای فرااستانی است که در سفر قبلی رئیس جمهور به استان قم، موضوع دریاچه نمک در یک کارگروه ملی به تصویب رسید و بیش از یک سال کار انجام شد و یک برنامه جامعی برای مدیریت این حوزه تهیه و با دستگاههای مختلفی که مرتبط با این حوزه اند، همچون وزارت کشور، وزارت نیرو و جهاد کشاورزی، وزارت صمت و ... تبادل اطلاعات صورت گرفت و در این راستا طرحی نوشته شد که در ششمین جلسه ستاد ملی تالاب های کشور به تصویب رسید.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: توفان بیش از ۲ هزار نفر را در سیستان و بلوچستان راهی بیمارستان کرد مدارس ابتدایی بخش مرکزی سرخس به دلیل هجوم ریزگردها فردا تعطیل است کارشناس محیط زیست: باید سبک زندگی خود را تغییر دهیم وگرنه باید برای شرایط وخیم تر مانند اصفهان و سمنان و یزد آماده شویم